Tam kan sayımında kanda bulunan bazı hücrelerin sayımı yapılmaktadır.

Kırmızı kan hücrelerinin (eritrosit) azalması sizde anemi olduğunu gösterebilir. Kandaki beyaz kan hücreleri hastalıklarla savaşan hücrelerdir ve bu hücrelerin kandaki sayısının azalması ya da artması bazı hastalık durumlarını gösterebilir.  

Kanda bulunan trombositler (platelet) kanın pıhtılaşmasına yardım ederler. Trombositlerin azalması durumunda kanın pıhtılaşmasında sorunlar olabilir.

Evet. Daha önceden bilinmiyorsa gebeliğin başında kan grubu ve Rh tayini testi rutin yapılmaktadır. Çünkü kan uyuşmazlığı varlığı ancak kan grubu ve Rh tayini sonrası ortaya konabilir. Eşler arasında kan uyuşmazlığı var ise gebelik takibi ona göre yapılmalıdır.

Ayrıca anne adayının kan grubunun bilinmesi kan verilmesi gereken acil durumlar için de gereklidir.

Rh, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir çeşit proteindir. Eğer kişinin bu hücre yüzeylerinde Rh proteini mevcut ise Rh (+) olarak tanımlanır. Tersi olarak eğer kişinin hücre yüzeylerinde Rh proteini yok ise Rh (-) olarak tanımlanır.

Kan uyuşmazlığı annenin Rh negatif ve babanın Rh pozitif olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Baba eğer Rh pozitif ise bebeğin de Rh pozitif olma durumu ortaya çıkmaktadır.

Eğer Rh negatif anne, Rh pozitif bebek taşıyorsa bazı riskler mevcuttur. Bu durumda anne bebekteki Rh pozitif kırmızı kan hücrelerine karşı antikor geliştirebilir ve bu antikorlar bebekteki kırmızı kan hücrelerini yok edebilir. Kırmızı kan hücrelerinin yok edilmesi ile bebekte kansızlık (anemi) gelişebilmektedir. Bu duruma “Rh uyuşmazlığı” denir.

Rh uyuşmazlığı genelde ilk gebeliklerde sorun yaratmamaktadır. Fakat ilk gebelikte annede antikorlar üretildi ise sonraki gebeliklerde bebekte kansızlık ya da fetal ölüme kadar varan ciddi sorunlar oluşabilir.

Rh negatif kan grubuna sahipseniz anne tarafından oluşturulan antikorların üretilmesini önlemek için ilk gebelikten itibaren size gebelik esnasında ve/veya doğum sonrası Anti-D iğnesi yapılacaktır.

Eğer ilk gebelikte anne tarafından antikor üretildi ise (etkilenmiş Rh) sonraki gebeliklerde bebeğin özel tetkiklerle yakından takip edilmesi gerekmektedir.

Rh negatif kan grubuna sahipseniz anne tarafından oluşturulan antikorların üretilmesini önlemek için ilk gebelikten itibaren size gebelik esnasında ve/veya doğum sonrası Anti-D iğnesi yapılacaktır.

Eğer ilk gebelikte anne tarafından antikor üretildi ise (etkilenmiş Rh) sonraki gebeliklerde bebeğin özel tetkiklerle yakından takip edilmesi gerekmektedir.

Tam idrar tetkikinde özellikle şunlara bakılır;

• Kırmızı kan hücreleri (eritrosit) – idrar yolu hastalıklarını ya da taş varlığını gösterebilir
• Beyaz kan hücreleri (lökosit) – idrar yolu enfeksiyonun olası bulgusudur
• Glikoz – idrar glikoz saptanması yüksek kan şekerinin (diabetes mellitus) bir bulgusu olabilir
• Protein – idrarda yüksek miktarda protein saptanması gebelik zehirlenmesinin (preeklampsi) ya da böbrek hastalıklarının bir göstergesi olabilir

İdrar kültüründe kabaca idrarda bakteri varlığı test edilir. İdrarda bulunan bakteriler idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilirler. Bazen hastada hiçbir şikayet (idrar yaparken yanma, sık idrara çıkmak gibi) olmadan idrar yolu enfeksiyonu mevcut olabilir (asemptomatik enfeksiyon). Asemptomatik enfeksiyonları ortaya koymak için idrar kültürü yapmak gerekebilir. 

İdrar kültürü sonucu almak genelde birkaç gün sürebilir.

Eğer idrar kültütünde bakteri saptandı ise antibiyotik tedavisi almanız gerekebilir. Antibiyotik tedavisinin başarılı olduğunu görmek için tedavi sonrası tekrar idrar kültürü yapmak gerekebilir.  

Eğer gebelikte kızamıkçık geçirirseniz bebekte sakatlık olma ihtimali mevcuttur. Yapılacak olan kan testi ile daha önce kızamıkçık virüsüne karşı bağışık olup olmadığınız saptanır.

Daha önce geçirilmiş kızamıkçık enfeksiyonu ya da aşı sayesinde virüse karşı bağışıklığınız mevcut ise gebelikte herhangi bir sorun olmayacaktır.

Kızamıkçık aşısı canlı virüs içermektedir ve bu nedenle gebelikte uygulanması önerilmemektedir.

Kızamıkçık aşısı gebelikten en az bir ay önce uygulanmalıdır. Gebelikten önce aşı uygulanan kişilerin en az bir ay gebe kalmaması önerilir.

Hepatit B ve C virüsleri karaciğeri enfekte eden virüslerdir. Eğer hepatit B veya C virüsleri taşıyorsanız gebelikte bu virüslerin bebeğe geçme olasılıkları mevcuttur.

Bu nedenle her anne adayının gebeliğin başında hepatit B ve C yönünden test edilmesi önerilmektedir.

Eğer gebelikte hepatit B veya C virüsleri kaparsanız gebelik esnasında yakın takip gerekli olabilir. Ayrıca doğumdan hemen sonra bebeğin özel bakımı gerekebilir. 

Eğer anne hepatit B taşıyıcısı ise doğumdan hemen sonra bebeğe hepatit B aşısı yapılır.

HIV virüsü vücudun bağışıklık sistemi hücrelerine saldırır ve tahrip eder. Bu durum tedavi edilmezse AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) olarak bilinen tabloya neden olabilir.

Anne kanında HIV taşıyorsa bu virüsün gebelikte bebeğe geçme şansı mevcuttur. Bu nedenle anne kanında bu virüsün varlığı gebelik başında test edilerek ortaya konmaya çalışılır.

Gebelikte HIV pozitif saptanırsa gebenin yakın takibi gerekli olabilir ve ayrıca virüsün bebeğe geçme şansını büyük oranda azaltan ilaçlar kullanılabilir.

Gebeliğin başında sifiliz testinin her gebeye yapılması önerilmektedir. Sifiliz hastalığının gebelikte geçirilmesi hem bebek hem de anne için riskli olabilir. 

Gebelikte sifilizin tedavisi mümkündür ve antibiyotik tedavi sonrası tekrar sifiliz testlerinin yapılması önerilir.

Kandaki şeker (glikoz) düzeyini ölçen bir testtir. Yüksek kan şekeri gebelik şekerinin (gestasyonel diyabet) bir sonucu olabilir ve gebelik şekeri hem anne hem de bebek için riskli bir durumdur. Bu nedenle şeker yükleme testi ile ortaya konması önerilmektedir.   

Şeker yükleme testinde gebeye özel şeker (glikoz) solüsyonu içirilir ve ardından belli zaman aralıkları ile kan şeker düzeylerine bakılır.

Şeker yükleme testi genellikle 24-28. gebelik haftaları arasında yapılır.

Eğer annede diabet için risk faktörleri varsa ya da önceki gebelikte gebelik şekeri öyküsü mevcut ise bu gebelikte test gebeliğin başında yapılabilir.

Anomalili bebeklerin çoğunluğu herhangi bir risk faktörü olmayan gebeliklerden doğmaktadır. Fakat bazı durumlarda bebekte anomali görülme riski artacaktır.

Bu durumlar;

• Önceki gebelikte anomalili bebek hikayesi ya da anne adayının ailesinde anomalili bebek hikayesi
• Annenin yaşının 35 ve üzerinde olması
• Annede gebelikten önce şeker hastalığı (diabetes mellitus) bulunması

Doktorunuz gebeliğin ilk muayenesinde sizi yukarıdaki risk faktörlerinin varlığı yönünden de değerlendirecektir.

Tarama testleri gebelikte yapıldığında, bebekte bir anomalinin mevcut olma olasılığını (şansını) belirtir. Genelde bu olasılıklar 1/10.000, 1/2500, 1/200 yada 1/50 gibi rakamlardır. İkili test, üçlü test, dörtlü test ve fetal DNA (NIPT) testlerinin hepsi tarama testleridir.

Trama testleri sadece olasılık verir ve bebekte bir anomalilinin (sakatlığın) kesin varlığı hakkında bilgi vermez.

Diğer yandan tanı koydurucu testler, genetik ya da kromozomal bozukluklara bağlı anomalilerin büyük kısmını saptarlar. Anomali “var” ya da “yok” şeklinde kesine yakın bir sonuç verirler. Amniyosentez tanı koydurucu bir testtir.

Tanı koydurucu testler tarama testlerinin sonucuna göre yapılabilir ya da tarama testi yapmadan direk tanı koydurucu testler yapılabilir.

Hayır. Gebelikte yapılan bütün testler ve tetkikler anne adayı istemeden ya da kabul etmeden yapılamaz. Bir gebe isterse gebelikte hiçbir tetkik ya da testi yaptırmayabilir.

Fakat bir çok hasta gebelikte bebekte sorun var mı diye merak eder ve önceden bilmek ister bu nedenle tıbben önerilen testleri yaptırır.

Var olan anomalinin gebelik esnasında bilinmesinin bazı avantajları mevcuttur.

Bunlar; anomali varlığında aile tıbbi öneriler doğrultusunda gebeliğini sonlandırmak isteyebilir ve gebeliği sonlandırarak sakat bir bebeğin doğmasını önler.

Eğer gebelik devam edecekse doğumda önceden bebek için hazırlıklar (yenidoğan yoğun bakım gibi) yapılabilir ya da daha ileri bakım olanakları bulunan uygun merkezde doğumun yapılması sağlanır. Yani bebek doğduktan sonra ihtiyacı olabilecek ileri olanakların olduğu hastanede doğumun gerçekleşmesi sağlanır.